Niezwykły stan zachowania czaszki śledziowatych z rodziny Clupeidae ze skrzelami z stanowiska Dobra Góra

Prezentuję dwa okazy ryb z  zachowanymi skrzelami, z rodziny Clupeidae  (Bonaparte , 1831) . Pochodzą one ze stanowiska Dobra Góra we wsi Dobra koło Sanoka. Skamieniałości przekazane zostały w depozyt Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Miejscowość Dobra położona jest 20 km na północy-wschód od Sanoka. Odsłonięcie zlokalizowane jest na południowym zboczu góry, W odkrywce występują warstwy łupka i piaskowca zaliczane do ogniwa Trakcjonitów z Rudawki , formacji menilitowej, utworom tego stanowiska przypisywany wiek oligoceński (24-23 mln Kotlarczyk i in, 2006) W profilu wyróżniłem trzy warstwy oznaczone DG (skrót od Dobra Góra) : DG I łupki laminowane i bez lamin, pękające na płytki; DG II łupki nie laminowane słabo łupliwe; DG III łupki nie laminowane pękające na płytki. W warstwie DG I stwierdziłem występowanie ryb z rodzaj Serranus (Cuvier, 1817), Palaeogadus(Rath, 1859). W warstwie DG III znalazłem dwa okazy ryb z zachowanymi skrzelami.

W okazach dobrze zachowała się czaszka z widocznym łukiem gnykowym i skrzelami. Na uwagę u badanych przez ze mnie okazów ryb zasługują bardzo dobrze zachowane skrzela. Możemy rozpoznać szczegóły ich budowy. Na jednym okazie widać 3 łuki skrzelowe na pierwszym występuje 36 wyrostków skrzelowych. Na drugim okazie widać 4 łuki skrzelowe na pierwszym jest 20 wyrostków skrzelowych. Na obu okazach widać epibrachial i ceratobrachial pierwszego łuku skrzelowego. Quadratum lokalizowane jest pod oczodołem. Dentary jest bez zębne o kształcie trapeza. Maxilla i premaxilla są bez zębne. Okazy te to przedstawiciele rodziny Clupeidae. Prawdopodobnie należą do rodzaju Sardinella Valenciennes, 1847 (Grande, 1985; Canevale i inn, 2006).

Jak dotąd jedyny podobny przypadek zachowania skrzeli u ryb promieniopłetwych z Polskich Karpat Zewnętrznych opisany został przez Jerzmańską (1960) z młodszych wapieni jasielskich.

Literature:

 CARNEVALE, G. BANNIKOV, A. F. LANDINI,W. AND C. SORBINI, Volhynian (Early Sarmatian sensu lato) Fishes from Tsurevsky, North Caucasus, Russia Journal of. Paleontology. 80 (4), 684-699.

JERZMAŃSKA, A. 1960. Ichthyofauna from the Jasło shales at Sobniów (Poland) ActaPalaeontologica Polonica, 5(4),367–419. [in Polish with english summary]

KOTLARCZYK, J., JERZMAŃSKA, A., ŚWIDNICKA, E, WISZNIOWSKA,T. 2006. A framework of ichthyofaunal ecostratigraphy of the Oligocene-early Miocene strata of the Polish Outer Carpathian basin. Annales. Societatis.Geologorum. Poloniae,76 (1), 1–111

GRANDE L. 1985 Recent and fossil clupeomorph fishes with materials for revision of the subgroups of clupeoids. Bulletin of the American Museum of Natural HistoryVolume 181,