Karpacka wyprawa geologiczna 2018 Krótki przegląd warstw menilitowych

Wyprawa geologiczna odbyła się 4 - 6 września 2018 roku na terenie Pogórza Dynowskiego, Przemyskiego, oraz Beskidu Niskiego. Głównym celem wyprawy była dokumentacja odsłonięć warstw menilitowych oraz zebranie skamieniałości do kolekcji Uniwersytetu Warszawskiego. Skałom tym przypisuje się wiek oligocen (dolny – górny 34 - 24 miliony lat temu). Pogórze przemyskie i dynowskie jest najlepiej poznanym geologiczne rejonem w Karpat. Teren ten był opisywany wielokrotnie przez panią Profesor Jerzmańską z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz pana Profesora Kotlarczyka z Akademii Górniczo-Hutniczej. Celem wyprawy było zaktualizowanie naszej wiedzy geologicznej o Karpatach.

Okolice Krosna:

W dwóch opisywanych kamieniołomach w Beskidzie Niskimi i na Pogórzu Dynowskim znajdują się odkrywki dolnego oligocenu. W badanych profilach widnieją brunatne łupki oraz piaskowce.

Kręgosłup współczesnego Merlucciidae

Na filmiku widzimy współczesnego przedstawiciela rodziny  Merluciidae
źródło https://www.youtube.com/channel/UCFXww6CrLAHhyZQCDnJ2g2A

Okolice Birczy:

Badaliśmy kamieniołom, w którym odsłonięte są górne warstwy menilitowe (oligocen szat).W profilu widoczne są czarne i brunatne łupki oraz piaskowce kliwskie, ławice piaskowców mają czasami zaburzone warstwowanie (konwolucje). Na ścianie skalnej widoczne są też pofałdowania i uskok.

W profilu widoczne są czarne i brunatne łupki

  Scombridae z okolic Birczy 

Okolice Błażowej:

Stanowisko nr 1
Duże odsłonięcie margli dynowskich znajduje się w nieczynnym już kamieniołomie w okolicy Błażowej. Na tym odsłonięciu udało nam się znaleźć rybę głębinową, zaliczaną do rodzaju Scopeloides oraz śledzie z młodszych osadów. Odkrywka jest bardzo ciekawa, ponieważ mamy tu widoczne prawie wszystkie ogniwa dolnych warstw menilitowych:

·       Ogniwo z Kotowa (łupek z rogowcem )

·       Magle Dynowskie (margiel)

·       Trakcjonity z Rudawki (łupki, piaskowce)

Termin Trakcjonity z Rudawki stosuje się tylko do jednostki skolskiej.

Margle dynowskie Okolice Błażowej

Kamieniołom w okolicach Błażowej

Scopeloides to wymarły rodzaj ryby głębinowej, spokrewniony z obecnie żyjącym rodzajem Gonostoma. Ryby te zamieszkują strefę tropikalną i obejmują wyłącznie formy batypelagiczne. Rodzina Gonostomatidae wliczana jest do rzędu Stomiiformes. Ryby te charakteryzują się wydłużonym ciałem oraz fotoforami, czyli organami świetlnymi (funkcjonowanie tych struktur, jak na razie nie jest w pełni wyjaśnione). Rodzaj Scopeloides jest często występującą skamieniałością w marglach dynowskich, ma on znaczenie stratygraficzne.

Scopeloides z margli dynowskich, okolice Błażowej

 

Współczesny przedstawiciel ryby głębinowej z rodzaju Gonostoma.
Zwierze te jest spokrewnione z  Scopeloides

Stanowisko nr 2

Rekonesans nowego odsłonięcia warstw menilitowych z widoczna dajką (żyła klastyczna) Struktury tego typu powstają na skutek ruchów tektonicznych, np. w trakcie trzęsienia ziemi – pękają pokłady skał i pęknięcia wypełniają  się osadem lub materiał jest wypychany ku górze.

---

Warstwy skalne są pod naszymi stopami.

Dajka klastyczna, fotografia oryginalna .

Flisz karpacki , warstwy menilitowe.

Stanowisko nr 3
"Uroczysko"

I ponownie wracamy w okolice Błażowej, tym razem najwyższe warstwy menilitowe, skałki widnieją w zboczach niewielkich wąwozów. W badanym profilu stwierdziliśmy czarne łupki różniące się facjalnie od opisywanych wyżej oraz laminowane piaskowce z zachowanymi strukturami sedymentacyjnymi – riplemarkami.

Wąwóz w Błażowej  

Na zboczach wąwozu odsłaniają się czarne łupki oraz piaskowce.